biografie

Clara de Jong werd geboren op 23 maart 1928 in Parijs. Haar ouders, Elisa van Biema en de kunstschilder Germ de Jong vertrokken naar Frankrijk vanwege diens werk. In 1935 keerden ze terug naar Amsterdam, waar zij gescheiden leefden.

Clara’ s joodse moeder was politiek actief en nam Duitse antifascistische vluchtelingen in huis, later liet ze ook Spanje strijders en joodse landgenoten onderduiken, totdat zijzelf werd opgepakt en niet terugkeerde. De oorlog heeft een onuitwisbare invloed op Clara’ s leven en werk gehad.

Clara studeerde aan de Kunstnijverheidsschool en later aan de Rijksacademie, hoewel ze daar -inmiddels getrouwd met Harry Visser en met hun eerste kind op komst- aanvankelijk niet meer welkom was. Ook in haar latere leven als professioneel kunstenaar, bleek dat het pad voor vrouwelijke kunstenaars in de 60 er en 70er jaren nog moest worden geëffend. Clara was daarin een voorloper en zette zich actief in voor de rechten van de vrouwelijke kunstenaar. Met veel doorzettingsvermogen slaagde zij erin om haar beroep professioneel te beoefenen en financieel onafhankelijk te zijn. 

Haar opleiding aan de Rijksacademie was gedegen en traditioneel, maar zij ontwikkelde daarin een eigen palet en inhoudelijke koers. Haar werk is figuratief en hedendaags in de manier waarop ze haar onderwerpen verbond met de maatschappelijke werkelijkheid of de geschiedenis. In de loop van de jaren werd haar toon steeds helderder en expressiever. Zij ontwikkelde via nieuwe technieken een vrijere vorm, die zij nodig had om de complexe werkelijkheid te verbeelden. 

Een fragment van de film die over Clara is gemaakt door Kees Hin (1994)

Haar werk is opgenomen in diverse collecties, oa Het Henriette Polak/ Zutphen Museum. Zij ontving in 1977 de Jeanne Bieruma Oostingprijs voor aquarel.

 Haar voorbeelden waren Paula Modersohn Becker, Breitner, Eduard Karsten en later Modigliani, Ensor, Fra Angelico en Käthe Kollwitz. Zij werkte in alle genres en gebruikte verschillende technieken, zoals olieverf, aquarel, gouache, houtskool en conté.

Aanvankelijk schilderde en tekende ze vooral portretten, vaak van kinderen en landschappen met mensen op de voorgrond. Bij deze kinderportretten valt het op dat deze helemaal zichzelf blijven. Zij schildert hen, zoals ze zich tonen. Brutaal, of juist in zichzelf gekeerd, of verrast in het feit dat ze zich gezien voelen. Ze zijn echter nooit schattig. 

De landschappen tonen mensen die er werken en met het land zijn verbonden, het gaat altijd om landschap met velden, huizen en bomenrijen, dat door mensenhanden is ontstaan; landschap met een sociale geschiedenis. Dit landschap vond Clara in Vlaanderen, waar ze jaren werkte. De landschappen laten een explosie van kleur zien, terwijl ze ook verstild en melancholiek zijn. 

Stillevens zijn vaak meer dan bloemen en fruit, ze worden verbonden met herinneringen via de blikjes met opschriften. Sommige stillevens en portretten verbinden binnen en buiten, geportretteerde en geschiedenis. Clara ontwikkelde nieuwe genres als het interieur/exterieur, het avondlandschap en de documentaire series.

Clara werkt aan Deportatie-serie

Al vroeg maakt ze documentair werk, zoals de tekeningen voor de topografische atlas, de Waarheid en de Groene. Nooit staat de geschiedenis alleen op de voorgrond, het gaat haar altijd om het vertalen in beelden. Met het portret van Esther Theeboom van West en de serie over Aletta Jacobs, oefent zij met een collage-achtige stijl, qua vorm geïnspireerd door Fra Angelico, waarbij er een verhalende, documentaire laag in de schilderijen komt.

In de 80 er jaren begint zij, na een minutieus onderzoek bij o.a. het NIOD, aan de serie over de vervolging van de Amsterdamse Joden, waaraan ze jaren zal werken en wat het hoogtepunt van haar werk zal vormen. In 16 schilderijen en 19 tekeningen, collages van beeld en tekst, brengt ze de georganiseerde moord op de joden in beeld. Deze series, in bezit van het Amsterdam Museum, worden internationaal geexposeerd, os in het Yad Vashem.

Eind jaren negentig, in de laatste jaren van haar carrière, tekent ze het portret van haar moeder en verbeeldt in schilderijen en tekeningen wat er gebeurde in de Lohmanstraat 36.

Clara werkte door tot het eind van haar leven, zij overleed op 31 mei 2005.

Tentoonstelling Watervliet september 2022

In september 2022 was de tentoonstelling ‘Schilderes in Watervliet’.
Deze werken zijn nog te koop, kijk hier voor de verkooppagina’s.