Skip to content
De steeds wassende stroom van verboden voor Joden, uitsnede van een bord, Verboden voor Joden (Vondelpark), aanvang van de fascistische straatterreur, het kapotgeslagen borstbeeld van de Joodse schrijver Herman Heijermans (Leidsebosje). Tekst: Opsomming van de verbodsbepalingen voor Joden.
Vervolg van de fascistische straatterreur, omgesmeten fruitkar (Amstelveld), ingesmeten winkelruit. De razzia’s rond het Waterlooplein, de afsluiting van de oude Jodenbuurt door opgehaalde bruggen. Tekst: De doodstijdingen nadien van in het kamp Mauthausen omgekomen jongemannen, die bij de eerste razzia’s gepakt waren. Achter de groep opgepakte mannen tekst over de Februaristaking, het antwoord van de werkende bevolking op de antisemitische wandaden.
Joodse families worden uit hun huis gehaald en moeten de huissleutels inleveren. Later worden de verlaten huizen leeggerausjt door een speciale dienst. Huisraad, letterlijk alles , gaat naar Duitsland of wordt door Nederlandse ‘helpers’ ingepikt. De verhuisfirma Puls verleende assistentie, het werkwoord ‘pulsen’ betekende in de oorlog ‘plunderen’. Tekst: Opsomming van de maatregel die de bezetter uitvaardigde om roof en toeëigening van Joods bezit ten bate van zichzelf te legaliseren. Het doorgangskamp Westerbork wordt met geroofd Joods geld gefinancierd.
Versperringen rond de Waag, borden met Judenviertel, dagelijks worden Joodse mensen opgepakt op straat of uit huis gehaald, dan wel moeten zij zich melden voor werkkamp of transport. Rijen bij het loket van de Joodse Raad om een stempel te krijgen dat uitstel verleende. Tekst: Duitse publikatie 26 juni 1942 over de ‘polizeiliche Arbeitseinsatz voor Joden’. Weergave van de eisen van Aus der Fünten over aantallen te deporteren Joden aan de Joodse Raad gesteld. Bericht zomer ’42 -alle Joden in de provincie zijn gedeporteerd of dienen in drie daartoe aangewezen wijken in Amsterdam hun intrek te nemen; dit geldt ook voor de Amsterdamse Joden uit de ‘betere’ wijken.
5 Vervolg van de fascistische straatterreur, omgesmeten fruitkar (Amstelveld), ingesmeten winkelruit. De razzia’s rond het Waterlooplein, de afsluiting van de oude Jodenbuurt door opgehaalde bruggen. Tekst: De doodstijdingen nadien van in het kamp Mauthausen omgekomen jongemannen, die bij de eerste razzia’s gepakt waren. Achter de groep opgepakte mannen tekst over de Februaristaking, het antwoord van de werkende bevolking op de antisemitische wandaden.
Mensen op weg met bagage zeulend, het gebouw van de Hollandsche (toen Joodsche) Schouwburg, waar sommigen lang, de meesten kort bleven om te worden geregistreerd en op transport werden gestuurd naar de doorgangskampen Westerbork en Vught. Tekst: Vervolg van lijst van verplicht mee te nemen zaken als: polissen levensverzekering en begrafenisverzekering, sieraden, bankrekening enz. Het verkeerscirculatieplan ontworpen voor de grote razzia van 20 juni 1943, bevattende de Duitse orders voor de Amsterdamse tram.
Uitsnede van de toegang van de Hollandsche Schouwburg, de opgepakte menigte die daar binnen zat opgesloten, de kap van het Centraal Station, spoorrails. Tekst: Brief van een oude vrouw, die vraagt om warme kleding voor ‘op reis’.
De treinen rijden, sommige Joden zien kans onder te duiken. Tekst: Overzicht van leeggehaalde Joodse tehuizen. Krantenbericht april ’43, bekendmaking dat in de huiselijke kring opgenomen personen, van wie niet vaststaat dat zij niet-Joods zijn, dienen te worden aangegeven bij de politie; dit geldt ook voor onderhuurders. Kwitantie van de Sicherheitsdienst, die werd uitgereikt bij aangifte van Joodse mensen, die ondergedoken zaten. Bericht: Voor het einde van de oorlog zijn 10.000 Joodse onderduikers opgepakt en als strafgeval op transport gestuurd.
Kap van het Centraal Station, de treinen blijven rijden, veewagens rijden naar Westerbork. Tekst: Genummerd vervoerbiljet en reisvergunning voor transport naar Westerbork.
Van Amsterdam naar Westerbork. Tekst: Uit interne rapporten over transporten, samenstelling, aantallen, data.
Aankomst in Westerbork, registratie, vliegen, zandstorm, rijen, barakken. Tekst: Opsomming van vragen aan de eventuele bezitters van (Sperr) stempel dat soms tijdelijk uitstel kon verlenen van deportatie naar de vernietigingskampen. Beschrijving van Dr. J. Presser van de stemming van angst en wanhoop die onder de kampbewoners heerste.
Westerbork, barakken, stapelbedden en opeengestapelde mensen en laatste bezittingen, wasgoed. De altijd rusteloos door de kampstraten schuifelende menigte. Tekst: Brief van een jongen uit Westerbork, citaat van Ph. Mechanicus uit zijn dagboek, idem van Etty Hillesum, gedicht van David Koker gemaakt in Vught.
De gevreesde nacht van zondag op maandag, immers dan worden in de barak de namen afgeroepen van hen die met de ‘Polentrein’ op transport moeten gaan.
Het vertrek van de Polentrein, het instappen in de veewagen, achtergebleven kinderwagens, opschrift ‘Deze wagon bevat 74 personen’.
Achter slot en grendel rijden zij verloren in de nacht, nog rest hun een dierbare herinnering om te worden tot een dierbare herinnering.
Terug naar pagina: de deportatie
